|
بزرگترین سد جهان Three Gorges dom
ذخیره سازی این سد ۳/۳۹ میلیارد مترمکعب (حدود ۲۰۰ برابر مخزن سد کرج و بیشتر از حجم ذخیره آب تمام سدهای موجود در ایران) می‌باشد که بزرگترین مخزن در بین سدهای جهان خواهد بود. احداث این سد با هزینه ۲۲ میلیارد دلار (حدود ۲۵ برابر هزینه احداث سد کرخه بزرگترین سد ایران و تقریبا معادل درآمد یک سال فروش نفت ایران) صورت گرفته است.
چین در حال حاضر ۲۵ هزار مهندس ارشد و کارشناس در زمینه برنامه‌ریزی آب برای سدها و نیروگاه‌های آبی دارد و ۲۷۰ هزار نفر در ۱۶ دفتر و محل ساخت این نیروگاه‌ها مشغول به کار هستند. حجم بارش سالانه چین در حدود ۶۰۰۰ میلیارد مترمکعب (حدود ۱۵ برابر ایران است) و در شرایطی که در این کشور در سال ۱۹۵۰ فقط ۸ سد کوچک (با ارتفاع کمتر از ۱۵ متر) و ۵ سد بزرگ مرتفع‌تر از ۱۵ متر) وجود داشت. طی یک دوره ۵۰ ساله و در شرایط محاصره فنی از سوی کشورهای صاحب تجربه، بیش از ۹۰۰۰۰ در سد از انواع مختلف ساخته شده که ۲۳۰۰۰ مورد آن جزو سدهای بزرگ با ارتفاع بیشتر از ۱۵ متر (بیش از ۵۰ درصد سدهای بزرگ جهان) است و ۳۸۰ سد آن با حجم مخزن بیش از ۱۰۰ میلیون مترمکعب جزو سدهای خیلی بزرگ محسوب می‌شوند.
رودخانه یانگ تسه (Yangtze river) که سد سه دره بر روی آن ساخته می‌شود، با ۶۳۰۰ کیلومتر طول (حدود ۳ برابر فاصله ارومیه تا زاهدان) و حجم آورد سالانه ۹۵۰ میلیارد مترمکعب (حدود ۷ برابر کل آورد همه رودخانه‌های ایران که ۱۳۵ میلیارد مترمکعب در سال است)، یکی از بزرگترین رودخانه‌های جهان است که به لحاظ سیل‌های مخرب در رتبه اول جهان قرار می‌گیرد. برای مثال سیل سال ۱۹۹۸ این رودخانه به کشته شدن بیش از ۳۰۰۰ نفر، آواره شدن ۸/۱۳ میلیون نفر، تخریب میلیون‌ها مسکن و از بین رفتن ۸/۴ میلیون هکتار از زمین‌های کشاورزی منجر
عملیات احداث سد سه دره با چهار هدف اصلی : ۱- ذخیره سازی آب کشاورزی، ۲- کنترل سیلاب، ۳- تولید برق و ۴- گسترش کشتیرانی و حمل و نقل آبی و با هدف جانبی جهانگردی و جلب توریست از سال ۱۹۹۲ آغاز شد و ساخت آن به قدری مهم بود که به سرعت به عنوان سمبل توسعه چین مورد توجه قرار گرفت.
در زمینه تولید برق، رکورد شکنی این سد قابل توجه است. نیروگاه‌های این سد دارای ظرفیت ۱۸۲۰۰ مگاوات هستند (ظرفیت کلی تولید برق انواع نیروگاه‌های ساخته شده فعلی در ایران ۳۰۰۰۰ مگاوات، برق تولیدی کل سدها ۴۰۰۰ مگاوات و بیشترین ظرفیت یک نیروگاه برق آبی در کشور ۲۰۰۰ مگاوات است. این نیروگاه با تولید متوسط سالانه حدود ۸۵ میلیارد کیلووات ساعت، نیاز بخش زیادی از مرکز و شرق چین به انرژی الکتریکی را تأمین خواهد کرد و به این طریق از آلودگی ناشی از سوختن حدود ۴۵ میلیون تن زغال سنگ جلوگیری به عمل خواهد آورد. در ضمن امکان افزایش ظرفیت این نیروگاه تا ۲۲۴۰۰ مگاوات برای طرح‌های توسعه در آینده پیش‌بینی شده است. .
طی سالهای اخیر دیدن محل احداث سد سه‌دره به یکی از برنامه‌های ثابت تورهای مسافرتی کشور چین تبدیل شده و جالب اینکه در شرایطی که هنوز احداث سد به انتها نرسیده است، از هر جهانگرد برای تهیه بلیط ورودی ۷۰ یوان معادل ۷ هزار تومان دریافت می‌شود.
. این سد از نوع بتنی وزنی با طول تاج ۲۳۱۰ و ارتفاع ۱۸۵ متر می‌باشد و سازه سرریز آن که در بخش میانی واقع شده دارای ۴۸۳ متر طول با ۲۳ خروجی در کف و ۲۲ دریچه فوقانی است و توان عبور دادن دبی معادل ۱۰۲۵۰۰ مترمکعب در ثانیه را داراست. نیروگاه این سد در مرحله نخست شامل ۲۶ واحد ۷۰۰ مگاواتی می‌باشد که ۱۴ واحد آن به صورت فضای باز در ساحل چپ و ۱۲ واحد آن به صورت زیرزمینی در ساحل راست در دست ساخت است. برای طرح توسعه نیروگاهی این سد نیز احداث ۶ واحد ۷۰۰ مگاواتی دیگر به صورت زیرزمینی در ساحل راست پیش‌بینی شده که فعلاً فقط سازه آبگیر آن ساخته می‌شود.
دوره احداث این سد به سه فاز اجرایی تقسیم شده است که در فاز اول که از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ به طول انجامید فرازبند، کالورت انحراف آب، مراحل نخست تأسیسات بالابری کشتی‌ها و راه‌های دسترسی گوناگون تکمیل شدند. در فاز دوم، ساخت بدنه اصلی سد، نیروگاه‌ها، سرریز و تکمیل تأسیسات بالابر کشتی‌ها در حد فاصل سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۳ برنامه‌ریزی شد که با تکمیل بخش عمده‌ای از آن عملیات آبگیری در اول ژوئن ۲۰۰۳ آغاز شد. نکته جالب این که فقط با سپری شدن ۱۲ روز، آبی به حجم ۴/۱۲ میلیارد مترمکعب با ارتفاع ۱۳۵ متر در دریاچه این سد ذخیره شد. این حجم آب، امکان شروع عملیات کشتیرانی مورد نظر را فراهم کرده و تراز آن برای شروع به کار نیروگاه‌های تکمیل شده کافی می‌باشد. بر این اساس ۲ واحد ۷۰۰ مگاواتی جناح چپ تا سه سال آینده و کل نیروگاه‌ها تا سال ۲۰۰۹ که عملاً انتهای فاز سوم دوره اجرا و تاریخ پایان عملیات احداث این سد است، کار خود را شروع خواهند کرد. هم‌اکنون در ساخت این سد ۲۰ هزار نفر کارگر، ۳۵۰ نفر مهندس و ۹ شرکت برنامه‌ریزی و طراحی مشغول به فعالیت هستند. مسلماً احداث چنین سد بزرگ و بی‌نظیری در همه سطوح مدیریت، طراحی و اجرا حاوی نکات آموزنده و فراوانی است که می‌تواند مورد تحقیق و توجه فنی متخصصین مربوطه قرارگیرد
|
