تلسکوپ شکستی (گالیله ای) یک عدسی شیئی دارد و یک عدسی چشمی که با تقسیم فاصله کانونی عدسی شیئی بر چشمی، بزرگنمایی بدست می آید. کانون عدسی شیئی بر چشمی منطبق  و این دو عدسی هم محور هستند. (دقیقا عکس روبرو) توان تفکیک، یعنی اینکه تلسکوپ جزئیات جرم مورد رصد را چقدر تفکیک می کند و توان جمع آوری نور با مجذور قطر عدسی شیئی متناسب است.

 پس ما باید دو تا عدسی را دقیقا هم محور کنیم طوری که دقیقا کانون ها روی هم قرار گیرد .

دقت کنید که یک تلسکوپ خوب تلسکوپی است که با عدسی های مرغوب و بدون هر گونه خراش یا ساییدگی ساخته شود.

 وسایل مورد نیاز (که باید از مغازه ابزار فروشی(لوازم ساختمانی) و عینک سازی و لوازم التحریر و…  تهیه کنید):

۱ – عدسی شیئی با شماره +۱ (این یعنی فاصله کانونی ۱ متر باشد. قطر عدسی باید ۶۵ میلیمتر باشد.)

۲- عدسی چشمی (کوچترین ذره بینی که مغازه ها دارند قطرش باید ۴ سانتی متر باشد و فاصله کانونی ۱۰ سانتی متر.هرچه عدسی کوچکتر با فاصله کانونی کمتر پیدا کنید بزرگنمایی بیشتر می شود و نور متمرکزتری به چشم می رسد که خیلی بهتر است.)

۳- لوله پولیکا به طول ۱۴۰ سانتی متر و قطر ۶۳ یا ۶۵ میلیمتر. بسیار مهم: مطمئن شوید که لوله صاف است و خمیدگی در طول آن وجود ندارد.(به اندازه قطر عدسی شیئی. ۱تا۲ میلیمتر کمتر )

۴- تبدیلی که داخل لوله ای که خریدید قرار بگیرد. (به عکس نگاه کنید)

۵- زانویی که روی  لوله ای که خریدید قرار بگیرد. (به عکس نگاه کنید)

۶- لوله پولیکا به قطر ۴ سانتی متر و طول ۸ سانتی متر (لوله ای که داخل طرف کوچکتر تبدیل قرار بگیرد.)

۷- مقوای سیاه کدر با  طول ۶۰ سانتی متر و عرض حداقل ۳۰ سانتی متر (عرض خیلی مهم نیست)

۸- چسب نواری و چسب برق و چسب قطره ای و….

آغاز کار :

اول به یک عینک سازی مراجعه کنید و یک عدسی سالم (برش نخورده) با شماره +۱ (مثبت یک) بخرید.  یعنی فاصله کانونی عدسی ۱۰۰ سانتی متر. اگر عدسی با فاصله کمتر خواستید باید شماره را عوض کنید مثلا عدسی شماره +۳ فاصله کانونی ۳۰ سانتی متر دارد. برای بدست آوردن فاصله کانونی باید عدسی را جلو یک منبع نور با فاصله ی خیلی زیاد یعنی در بی نهایت برای عدسی (خورشید بهترین منبع نور) قرار دهید بعد عدسی را باید بالا و پایین کنید تا تصویری که طرف دیگر عدسی تشکیل می شود واضح و دقیقا شبیه منبع نور شود حال فاصله عدسی تا تصویر منبع نور می شود فاصله کانونی.

از لوازم التحریر ذره بینی که داخل عکس می بینید را تهیه کنید و عدسی آن را بیرون بیاورید.

زانویی که تهیه کردید یک طرف ضخامت بیشتری دارد که لوله اصلی تلسکوپ داخل آن باید قرار بگیرد. از همین طرف حدود ۲ سانتی متر قبل از خمیدگی زانو را با اره آهنبر ببرید طوری که قطعه بریده شده به راحتی روی لوله پولیکای اصلی تلسکوپ حرکت کند.

با چسب عدسی شیئی را به طرف صاف زانوی بریده شده بچسبانید. دقت کنید که دقیقا عدسی وسط قرار گیرد.

با چسب عدسی چشمیی که از ذره بین جدا کرده اید را به لوله ی پولیکای ۸ سانتی متری بچسبانید. دقت کنید که دو طرف لوله باید صاف باشد . اگر عدسی کج به لوله بچسبد با عدسی شیئی هم محور نشده و کانون ها روی هم قرار نمی گیرد. این لوله را داخل تبدیل قرار دهید به طوری که عدسی چشمی به داخل تبدیل برود.(به اولین عکس نگاه کنید)

احتمالا لوله کوچک داخل تبدیل کمی تکان می خورد. با چسب برق یک دور، دور لوله بپیچید تا لوله داخل تبدیل محکم شود.

۶۰ سانتی متر از لوله پولیکای ۱۴۰ سانتی متری را ببرید. توجه : در هنگام خرید لوله دقت کنید که لوله نرم تر را بخرید چون دو نوع لوله با همان قطر و جود دارد که  یکی محکم بوده و سنگین است و نمی توان در آن شیار ایجاد کرد. (بسیار مهم: دقت کنید که صاف بریده شود. اگر صاف نبرید هم محور کردن عدسی ها سخت می شود.) لوله  ۶۰ سانتی متری را از بالا به پایین به خط راست ببرید (یک شیار در آن ایجاد کنید). این کار برای این است که لوله ی ۶۰ سانتی متری روی لوله ی اول سوار شود و بتوان آن را به جلو و عقب حرکت داد.حالا لوله سالم را داخل لوله ۶۰ سانتی متری (که شیار دارد و می توان آن را کمی باز کرد) قرار دهید. وقتی دو لوله کاملا روی هم قرار گرفتند مقوای مشکی را دور آن ها بپیچید و محکم چسب بزنید. حالا شما لوله ای دارید که می توان طول آن را تنظیم کرد. باید به سختی روی هم حرکت کنند چون بعد از تنظیم کردن دیگر نباید حرکت کند.(بدنه اصلی تلسکوپ به تصویر نگاه کنید البته تصویر بدون مقوا است و همان طور که می بینید شیار باز است که باعث ورود نور شده و تصویر را کمی مات می کند. پس حتما باید روی شیار ایجاد شده را بگیرید)

اندازه لوله اصلی تلسکوپ را تغییر دهید تا ۱۱۰ سانتی متر شود بعد تبدیل را داخل لوله اصلی تلسکوپ قرار دهید از طرفی که مقوا پیچیده اید و عدسی شیئی را هم که در طرف دیگر لوله قرار دهید.

اگر با کاغذ یک لوله بسازید و جلو عدسی شیئی قرار دهید تا فقط نور مستقیم وارد تلسکوپ شود تصویر بهتری را خواهید دید.

 تلسکوپ شما آماده استفاده می باشد.

یک مشکل: اگر پایه تلسکوپ را نسازید، رصد کردن کمی سخت می شود.از یک تکیه گاه استفاده کنید یا خودتون ابتکار به خرج بدید و یکی بسازید.

 علیرضا سنایی