هفت سین سفرهای است که ایرانیان هنگام نوروز میآرایند. این سفره ممکن است روی زمین یا روی میز گذاشته شود. اعضای خانواده معمولاً لحظه ی تحویل سال را در کنار سفره ی هفتسین میگذرانند. برخی، سفره را در مدت سیزده روز نوروز نگه میدارند و در پایان این دوره، در روز سیزده نوروز، سبزه را به آب می سپارند.
سفره ی هفتسین ویژه نوروز است. به گفته ی دانشنامه ی ایرانیکا، دیگر ملیّتهایی که ریشه ایرانی دارند و با ایرانیان فرهنگ و سنتهای مشترک دارند (مانند افغانان، تاجیکان، و ارمنیان) این سفره را حاضر میکنند و این سفره در میان کردها و زرتشتیان (که هر دو از نگهدارندگان و آیینهای باستانی ایرانی بودهاند) نیز رواج دارد.
سینها
در سفره ی هفت سین معمولاً هفت جزء یا بیشتر که با حرف سین آغاز میشوند قرار میگیرد که معمولاً از مجموعه ی زیر انتخاب میشوند: سیر، سیب، سبزه، سنجد، سرکه، سمنو، سماق، سنبل، سکه، سپند، سپستان، سوهان، سوسن، سرمه، سنگک، سبزی، سیاهدانه. از این سینها (و نیز اجزاء دیگر این سفره) معمولاً به نماد مفاهیمی چون نوزایی، باروری، فراوانی، ثروت، و مانند آنها یاد میشود. بعضی نیز این اجزاء را به خدایان ایران باستان، بالاخص آناهیتا و سپندارمذ، ایزدبانوهای آب و خاک، نسبت میدهند.
سبزه از اجزای اصلی سفره شمرده میشود و معمولاً از گندم، یونجه، یا عدسِ سبزشده است که ممکن است بر کوزه سبز کنند. از دیگر اجزای خاصتر این سفره میتوان از سمنو و سنبل نام برد که در مواقع دیگر سال کمتر حضور دارند. گل سنبل را میتوانید خودتان هم پرورش دهید تا برای سفره بهارتان آماده باشد.
هفت سین باید پنج ویژگی داشته باشد:
۱- واژه آن با حرف سین شروع شود. (پس اسفند جز سفره هفت سین نیست. اما این واژه در گذشته به شکل سپند به کار میرفتهاست که حرف نخست آن سین بودهاست.)
۲- واژه آن پارسی اصیل باشد. (به عنوان مثال سنبل که واژهای تازی است جز سفره هفت سین نیست)
۳- منشا گیاهی داشته باشد (به عنوان مثال سکه که منشا گیاهی ندارد جز سفره هفت سین نیست)
۴-واژه آن واژه ساده باشد و واژه مرکب یا مشتق نباشد. (به عنوان مثال سیاه دانه که یک واژه دو جزئی است جزء هفت سین نیست)
۵- سینهای سفره باید خوراکی باشند و بتوان آنها را خورد (اسفند را بعضی به سپند تعبیر میکنند که جزء هفت سین شود ولی چون خوراکی نیست جزء هفت سین نمیتواند باشد.)
پس بر اساس شرایط بالا سینهای سفره به شرح زیر است:
۱-سیر ۲-سرکه ۳-سمنو ۴-سنجد ۵-سماق ۶-سیب ۷-سبزه
سایر اجزاء
مرسوم است اجزاء دیگری هم در سفره چیده میشود. این اجزا ممکن است برای زینت یا کامل کردن مجموعه باشند. از جمله ی این اجزاء میتوان از آینه، کتاب (قرآن، کتاب مقدس یا مجموعه اشعار از قبیل دیوان حافظ و شاهنامه ی فردوسی)، شمعدان (در بعضی سنتها تعداد شمعها به تعداد فرزندان خانواده است)، تخم مرغ رنگی، میوه، گل، شیرینی، آجیل، نان، شیر، ماست، پنیر، گلاب، عسل، شکر، تنگ یا کاسه ی آب (معمولاً حاوی برگ یا ماهی گلی یا انار یا ترنج یا سایر مرکبات)، بیدمشک،