هدف از انجام آزمایش :
بررسی قانون اهم و به هم بستن مقاومتها به طور متوالی ، موازی و ترکیبی.
مقدمه:
اگر دو سر رسانای R به اختلاف پتانسیل V مربوط باشد و جریانی به شدت I از آن عبور کند ، همواره نسبت اختلاف پتانسیل به شدت جریان ، مقداری است ثابت که به آن مقاومت الکتریکی رسانا می گویند :
V = R*I یا V / I = R
این رابطه بیان کننده قانون اهم است و نشان می دهد که منحنی نمایش تغییرات اختلاف پتانسیل بر حسب شدت جریان خطی است.
شرح آزمایش:
ابتدا به طور دلخواه سه مقاومت انتخاب نموده و به کمک دستگاه چند منظوره و ولت سنج و اهم سنج مقاومت تک تک آنها را بدست آورده و برای دو حالت سری و موازی به کمک فرمول مربوطه به هرکدام مقاومت کل را محاسبه می کنیم . و در روش دوم مقاومت ها را به دو صورت سری و موازی بسته ودوباره مقاومت آنها را محاسبه کرده و در پایان مقاومتها ی کل به دست آمده از دوروش را با هم مقایسه می کنیم .
سه مقاومت مورد نظر ما، مقاومت اول( نارنجی – نارنجی – قهوه ای – طلایی ) و مقاومت دوم ( قرمز – قهوه ای - قرمز – طلایی) و مقاومت سوم ( زرد - بنفش - قهوه ای - طلایی)
حال مقاومتها را از دستگاه چند منظوره بدست می آوریم ( با توجه به فرمول R = V / I ) :
مقاومت اول (V = 9v , I = 0.03 A R = 300Ω )
مقامت دوم (V = 9v , I = 0.02* 1/3 A R = 1350Ω )
مقاومت سوم (V = 9v , I = 0.02 A R = 450Ω )
حالت سری:
برای حالت سری مقاومتها را به صورت یک خط به همدیگر وصل نموده همانند شکل زیر و به کمک دستگاه چند منظوره ( و فرمول R = V / I ) مقاوت کل را محاسبه می کنیم .
V = 8.5 v , I = 1/4 * 0.02 A R = 1700 Ω
حال با توجه به فرمول حالت سری و مقاومت تک تک مقاومت ها ، مقاومت کل را دوباره محاسبه می کنیم:
Rt = R₁ + R₂ + R₃ = 300 + 1350 + 450 = 2100 Ω
حالت موازی:
برای حالت موازی مقاومت ها را به صورت زیر می بندیم و به کمک دستگا چند منظوره مقاومت کل را ( با فرمول R = V / I ) محاسبه می کنیم .
V = 5 v , I = 0.03 A R = 166.6 Ω
حال با توجه به فرمول حالت موازی و مقاومت تک تک مقاومت ها ، مقاومت کل را دوباره محاسبه می کنیم:
1/Rt = 1/R₁ + 1/R₂ + 1/R₃ = 1/300 + 1/1350 + 1/450 = 0.0063 Ω
Rt = 1/0.0063 = 158.73 Ω
عوامل ایجاد خطا:
1- تنظیم نبودن دستگاه
2- خطا در خواندن اعداد دستگاه ها
نتیجه گیری :
نتیجه می گیریم که اغلب ، مقاومت کل بدست آمده از طریق تک تک مقاومت ها و جای گذاری در فرمول با مقاومت بدست آمده از همان مقاومتها در حالت بسته شده ( چه سری و چه موازی ) دارای اختلاف می باشد