مواد و وسایل لازم : قلب سالم گوسفند- تشتک تشریح- وسایل تشریح
روش کار :
بررسی شکل خارجی قلب
الف) تشخیص سطح شکمی قلب : سطح شکمی دارای مشخصات زیرمی باشد؛
1- شیاربین دوبطن دروسط قاعده به طرف رأس ومتمایل به طرف چپ شخص تشریح کننده است.درداخل این شیاریک سرخرگ وسیاهرگ کورنرهستندوجوددارند.
2- دراین سطح سرخرگ شش درجلوسرخرگ آئورت واقع شده است.
3- دربالای قلب وطرفین آن دوبرجستگی قرمزرنگ وجوداردکه به دهلیزها وابسته بوده واوریکول یا گوشک نامیده می شوندگوشک چپ درسطح جلویی قلب نمایانتراست.
4- سرخرگ آئورت وشش قلب دراین سطح قراردارند.
ب)تشریح قلب(سمت راست)
قلب رابه طریقی که سطح شکمی آن به طرف بالا باشددرداخل تشتک قراردهید.سوندشیارداری رادرسرخرگ شش واردکرده وآنرا تا انتهای بطن راست فرومی بریم.به کمک قیجی سرخرگ شش را تا ابتدای شیاربین بطنی می بریم سپس دنباله برش رادرسمت راست شیاربین بطنی تا انتهای بطن راست ادامه می دهیم دراین حال بطن راست بازشده است که قسمتهای زیردرآن تشخیص داده می شوند.
1- دریچه سینی : که درابتدای سرخرگ ششی واقع شده و3قسمتی است.
2- سوراخ دهلیزی بطنی که بطن راست رابه دهلیزراست متصل می کندودریچه سه لختی دراین محل قرارگرفته است.
طنابهای وتری هرقسمت رابه برجستگیهای نوع اول متصل می کند.
3- برجستگی های ماهیچه ای موجود درکف بطنی که از3نوع مختلف است.
الف)برجستگی هایی که ازیک سوبه کف بطنی چسبیده وازسوی دیگرآزادند(پایکهای قلبی نوع اول)
ب)برجستگیهایی که دوسرآنهابه کف بطنی چسبیده وقسمت میانی آنها آزاد است یک یادوعدد از این برجستگیها بزرگ شده ودیواره دو بطن را مانند پل به یکدیگرمتصل می کند(پایکهای نوع دوم)
ج)برجستگی هایی که تمام قسمتهای آن به کف بطن چسبیده اند(پایکهای نوع سوم)
برای تشریح دهلیزراست بدین طریق عمل می کنیم :
سوندشیاردارراازوسط دریچه سه لختی به گونه ای عبورمی دهیم که به دهلیزراست واردشودوازبزرگ سیاهرگ خارج گردد.به کمک قیچی مسیربالاراطوری چیده که حتی المقدورنزدیک به قلب چپ باشد.دردهلیززاست قسمتهای زیرقابل مشاهده اند:دیواره نازک دهلیز،گوشک راست،بزرگ سیاهرگ زیرین،بزرگ سیاهرگ زبرین وسینوس کورونر
شکلی ازقلب تشریح شده رسم کنید.
ج)تشریح قلب(سمت چپ)
درحالیکه سطح شکمی قلب روبه بالاقرارگرفته سوندی را ازسرخرگ آئورت وارد بطن چپ می کنیم وتا انتهاپیش می بریم در این حال به کمک قیجی سرخرگ آئورت راتا ابتدای شیاربین بطنی می بُریم.سپس دنباله برش را درطرف چپ شیاربین دوبطن(حدودیک سانتیمتر درسمت چپ شیار)تا رأس قلب ادامه می دهیم.دربطن چپ قسمتهای زیر دیده می شود:
1- دریچه سینی آئورتی که 3قسمتی وشفاف بوده ودرابتدای سرخرگ آئورت قراردارد.
2- به ضخامت ماهیچه بطنی چپ که حدود3تا4برابرضخامت ماهیچه بطنی راست است توجه کنید.
3- دوپایک قلبی نوع اول
4- دیواره کامل بین بطنها که تارأس قلب ادامه دارد.
5- دریچه دهلیزی- بطنی چپ که دریچه میترال یادولختی نام دارد.
برای مشاهده دهلیزچپ سوندراازطریق سوراخ دهلیزی- بطنی وارددهلیزچپ می کنیم تاازیکی ازسیاهرگهای ششی خارج شودآنگاه بوسیله قیچی مسیرفوق راطوری بریده که حتی المقدور نزدیک قلب راست باشد.
دردیواره بین دودهلیزیک فرورفتگی بنام حفره بیضی دیده (جداربین دهلیزی دراین محل نازک وکمرنگ است)
سؤال 1 : تفاوت سیاهرگ وسرخرگ رابیان کنید؟